Disanje - definicija


Disanje ili respiracija (lat. respiratio) je proces razmjene kiseonika i ugljen-dioksida između organizama i njegovog vanjskog okoliša.


Funkcija

Pri udisanju zraka, zrak struji preko dušnika i bronhija u pluća. U ćelijama pluća iz zraka se izdvaja kisik koji se putem crvenih krvnih zrnaca širi po tijelu. Izdahnuti zrak iz tjela izvodi ugljični dioksid koji se stvara kao posljedica potrošnje kisika u tijelu. Čitav ovaj proces se odvija preko malog krvotoka (pluća-srce). Normalna frekvencija disanja u mirovanju kod odraslih je između 18-20 puta u minuti, kod djece 20-22, a kod starijih osoba 16-18 puta.


Regulacija disanja

Živčani sustav prilagođava veličinu alveolarne ventilacije potrebama organizma. Zahvaljujući pri tome, da se tlakovi kisika i ugljičnog dioksida u krvi minimalno mijenjaju i kod teških opterećenja respiratornog sustava. Centar za disanje se nalazi u produženoj moždine i ponsu, a regulacija disanja se odvija kontinuiranim slanjem impulsa. Krajnji cilj disanja je održavanje povoljnih koncentracija kisika, ugljičnog dioksida i vodikovih iona u tjelesnim tekućinama. Povećanje ugljičnog dioksida ili vodikovih iona utječe na respiraciju, tako što nadražuje centar za disanje i dovodi do uklanjanja viška plinova ubrzanjem respiracije. Regulacija ugljičnog dioksida se vrši mehanizmom povratne sprege, tako da u toku pneumonija, emfizema i drugih plućnih bolesti, ovaj sustav može povećati alveolarnu ventilaciju 5-7 puta.